Her sene yaklaşık 11.000 deve, at ve büyükbaş hayvan Hindistan’ın Rajashtan eyaletine bağlı Ajmer ilindeki Pushkar kasabasına getiriliyor. Sebebi çok basit; Görücüye çıkmak. Her sene kasım ayında yapılan Pushkar açık hava hayvan pazarı dünyanın en büyüklerinden. Hindistan’daki hayvan sahipleri buraya hayvan alıp satmaya gelirler. Aynı tarihlerde Deve Festivali de olur. 2008 senesinde yaptığım Hindistan ziyaretimde programıma burayı koyduğum için çok memnunum. Pushkar deyince aklıma Hindistan gibi renkli ve süslü develeri, festival eğlenceleri ve festivalde tanıştığım Türk arkadaşım Alp gelir ve gülümserim. Festival alanında etkinlikleri izlerken üzerinde Türkçe yazıları olan kol çantamı görüp bana “Siz Türk müsünüz?” diye soran birini duyunca şaşırmıştım.
Alp Yeni Delhi yakınlarındaki şehir Gurgaon’daki bir danışmanlık firmasında çalışan ve sadece bu festival için Ajmer’e gelmiş bir Türk idi. Sohbetimiz ilerledikçe ortak arkadaşlarımızın olduğunu da öğrenince insana “Dünya gerçekten küçük” demiştim. Alp ile yollarımız daha sonra Yeni Delhi, İstanbul’da kesişti. Hatta beraber Suriye’ye bir hafta sonu gezisi yapmıştık.
Kutsal Pushkar
Kuruluş tarihi kesin bilinmese de Pushkar Hindistan’ın en eski şehirlerinden ve Hinduların 5 önemli kutsal hac merkezlerinden biri. Buranın yaratılış tanrısı Brahma tarafından yaratıldığına inanılır. Buranın kutsal olmasına ilişkin birçok efsane var. Bunlardan biri de şöyledir. Yok edici tanrı Shiva karısı Sati’nin ölümü ardından çok üzülür, uzun süre ağlar ve gözyaşları iki kutsal göleti olan Pushkar ve Ketaksha’yı oluşturur.
Kasabada yaklaşık 400 tane tapınak vardır. Tapınaklar çok eski değildir çünkü Müslüman akınları zamanında birçok tapınak yıkılmış daha sonra yeniden inşa edilmiştir. En ünlü tapınakları arasında 14 yüzyılda inşa edilen Brahma ve Savitri tapınaklarıdır.
Brahma Tapınağı adından da anlaşılacağı gibi Tanrı Brahma’ya ithaf edilmiştir ve Brahma adına adanmış dünyadaki sayılı tapınaklardan olduğu için de çok önemlidir. Pushkar küçük bir yer ve burada kalırsanız bu tapınaktan yükselen ayinlerin seslerini duyacaksınız. Ayinler, güneşin doğumundan 2 saat ve 5 saat sonra ve de güneşin batışından 40 dakika önce yapılmaktadır. Ayinlere ayakkabı, çanta ve kameranızla girmeniz yasaktır.
Savitri Tapınağı yaratılış tanrısı Brahma’nın karısı Savitri için yapılmıştır. Brahma tapınağından sonra Pushkar’daki ikinci önemli tapınaktır. 650 merdiven çıkmanız gereken bu tapınaktan Pushkar manzarasını izleyebilirsiniz. Tavsiyem güneş doğarken buraya gelmenizdir.
Bu tapınakların dışında kutsal gölün etrafında 52 adet ghat – nehre inen merdiven vardır. Hindular buralardan göle girip kutsal sularda yıkanırlar. Özellikle Kartik ayındaki dolunay zamanı hacılar buraya akın ederler.
En Güzel Deve Kimin?
Genelde ekim kasım aylarına rastlayan Kartik ayındaki dolunay zamanında düzenlenen Pushkar Deve Festivali görülmeye değer. 5 gün süren festivale her sene yaklaşık 400.000 ziyaretçi geliyor. Festival zamanı bazı firmalar lüks çadırlarda konaklamaların olduğu turlar yapıyorlar. Festival zamanı konaklama için yer bulmak zor olabilir. Genel olarak Hindistan’daki konaklama yapacağınız yerler hakkında beklentinizi yüksek tutmamanız iyi olur. Ben genelde Hindistan’da kaldığım yerlerde kendi çarşafımı kullandım.
Festivalin ana etkinlikleri Mela denilen geniş bir stadyumda yapılıyor. Develerin güzellik yarışmasının dışında, at yarışları, güreş, matka phod – insan kulesi, en uzun bıyık, en güzel gelin gibi yarışmaları da festivalin diğer önemli olaylarından. Etkinlik zamanlarının dışında stadyum ve çevresine bir göz atın. Bu zamanlarda satıcıları hayvanlarının hünerlerini burada satıcılara gösterirken görebilirsiniz. Ayrıca kadınların kurdukları tezgahlardan yöresel baharatlı yemeklerin tadına bakmanızı ve geleneksel el işi, kıyafet ve takılardan satın almanızı tavsiye ederim.
Pushkar’a Ulaşım
Pushkar içinde birçok yere yürüyerek ulaşabilirsiniz, gerçekten çok küçük bir kasaba. Buraya nasıl geliriz diyorsanız. İşte size birkaç alternatif.
Uçakla gelecekler için en yakın havalimanı 146 km ve 3 saatlik mesafedeki Jaipur- Sanganer Havalimanı
Otobüsle gelecekler Ajmer (30 dakika) , Jaipur (3 saat) , Udaipur (6 saat) , Delhi’den (gece otobüsü 10 saat) kalkan direkt otobüslere binebilirler.
Trenle gelecekler için Delhi, Mumbai, Kolkata, Chennai, Hyderabad, Ahmedabad gibi ana şehirlerden tren seferleri var. Fakat dağların yerinden dolayı Pushkar’a gelen trenler biraz yavaş ve çok değil maalesef.
Ajmer ile Pushkar arası sadece 11 km. Otobüs, taksi veya rickshaw- bisiklet taksilerle çok rahat ve ucuza gelebilirsiniz.
Bunları Aklınızda Tutun!
- Burası Hindu’lar için kutsal bir yer olduğundan alkol ve et tüketimi şehirde yasak. Yanınızda alkol veya et ürünleri taşımamaya çalışın.
- Tüm kasaba kutsal olarak kabul edildiğinden tapınaklarda geçerli olan tüm kurallar kasabanın tamamı için geçerli.
- Kıyafet olarak uzun pantlon, gömlek veya t-shirt giymeye ve omuzlarınızı açık bırakacak şeyler giymemeye çalışın.
- Kamuya açık alanlarda sigara içmek yasak.
- Göl kenarındaki merdivenlerde ayakkabılarınızı çıkartmanız gerekiyor.
- Gölde yıkanan hacıların fotoğraflarını çekmek yasak.
- Yanınıza temiz bir çarşaf ve sinek/böceksavar krem/sprey almanızı tavsiye ederim.